Bugün, Paas Nedir? sorusuyla sağlayıcının gerekli tüm altyapıyı üstlenmesiyle, geliştiricilerin kendi yazılım ve donanımlarını kurma ihtiyacını ortadan kaldıran bilişim mimarisini açıklıyoruz.
2000’lerin başından bu yana çok yol kat eden bulut bilişim çözümleri (Saas, PaaS, IaaS), bugün her ölçekteki işletme için hem en gerekli hem de en geçerli seçenekler arasında. Bulut bilişimin üç direği; IaaS, PaaS ve SaaS; “Hizmet Olarak / As a Service” vurgusuyla; yazılım, donanım, uygulama gibi BT varlıklarının sunulmasını ifade eden ve birbirini dışlamayan seçeneklerdir. Altyapı maliyetlerini önemli ölçüde düşürerek elverişli sanal ortamlara erişim sağlamaktadırlar.
“Hizmet Olarak Platform” (Platform as a Service) anlamına gelen PaaS, yazılım geliştiricilerin ve şirketlerin sunucu gibi altyapı kaynaklarını kullanarak bulut üzerinde uygulamalarını oluşturmasına ve barındırmasına olanak tanır.
PaaS’ın Özellikleri Nelerdir?
Bilindiği üzere bulut bilişim çözümleri genellikle abonelik tabanlı hizmetler olarak sunulur. PaaS sağlayıcılarının sunduğu bulut tabanlı yazılım ve donanım kaynaklarına geliştiriciler, bir kullanıcı arayüzü ile internet üzerinden erişir.
Kodlama ve kalite testi gibi görevler için ekiplerin aynı uygulama üzerinde işbirliği yapmasına olanak tanıyan PaaS, geliştiricilerin temeldeki bulut altyapısı hakkında endişelenmeden uygulamalarını oluşturmasını, dağıtmasını ve yönetmesini sağlayacak bir dizi araç ve hizmet sunar.
Yazılım geliştiricilerin bir web tarayıcısı aracılığıyla herhangi bir yerden erişebilecekleri bu altyapı hizmeti, SaaS’ın (Hizmet Olarak Yazılım) bir parçası olarak sunulabilir.
PaaS’ın Avantajları Nelerdir?
Amazon, Microsoft gibi bulut sağlayıcılarının altyapı platformunu ve SQL gibi araçları sağladığı bu bilgi işlem modelinin en önemli avantajı; geliştiricilerin altyapı konusunda endişelenmesine gerek kalmamasıdır.
PaaS, geliştiricilerin yüksek uygulama geliştirme ve bilgi işlem kaynakları masrafına katlanmadan uygulamalar oluşturup dağıtabilmelerini sağlar. PaaS sağlayıcıları sunucular, işletim sistemi, depolama, ağ iletişimi, çerçeveler, geliştirme araçları, yazılım yükseltmeleri ve güvenlik gibi yazılım ve donanım bileşenlerini barındırır ve bakımlarını yapar. Veritabanlarından sunuculara ve işletim sistemlerine kadar her şey, yönetmeniz veya bakımını yapmanız gerekmeyen bir katmanda depolanır. Bu, platform; veritabanını ve dili işlerken, yazılım geliştiricilere; uygulamanın tasarımına odaklanma özgürlüğü sunar.
PaaS’ın en önemli avantajlarından biri, şirketlerin üretkenliğini artırma fırsatı sunmasıdır. Geçmişte, kurumsal BT ekipleri donanımla, işletim sistemleriyle ilgilenmek, ortaya çıkan sorunları göğüslemek zorundaydı. Bugün Paas sayesinde şirketlerin ve geliştiricilerin bulutun tüm önemli avantajlarından zahmetsizce yararlanmaları oldukça kolaylaşmıştır.
Çalışanların diledikleri konumdan oturum açmasına ve uygulamalar üzerinde çalışmasına olanak tanıyan kolaylık ve rahatlığa ek olarak; Paas sayesinde dizin hizmetleri, güvenlik özellikleri, arama gibi platformda yerleşik olarak bulunan önceden kodlanmış uygulama bileşenleriyle ve geliştirme araçlarıyla, yeni uygulamaları kodlamak için gereken süre azaltılabilir.
PaaS, diğer hibrit bulut modellerine geçişi inanılmaz derecede kolaylaştırır ve kod kalitesini, kodlama standardını izleyerek kodlama sürecini çok daha kolay hale getirir. Ayrıca, birçok PaaS sağlayıcısı, bilinçli kararlar vermenize yardımcı olabilecek analitik veriler sunar.
PaaS’ın Dezavantajları Nelerdir?
PaaS’ın en büyük dezavantajı, ortaya çıkan uygulamanın herhangi bir altyapı üzerinde çalışacağını garanti edememesidir. PaaS çözümleri, özelleştirilmiş bulut hizmetlerinin otomatikleştirilmiş iş akışlarıyla bazen çok iyi derecede eşleşemez. Bu tür bir uyumluluk sorunu, ekipleriniz için kısıtlanmalara neden olabilir.
Ayrıca uygulamaların tüm verileri, sağlayıcının bulut veritabanında saklandığından özel ve hassas bilgilerin sağlayıcı tarafından görüntülenme olasılığı gizlilik sorunlarını ve güvenlik tehditlerini gündeme getirir.
PaaS ile sadece platformun size sunduklarını kontrol edebilirsiniz, uygulamanın altyapısı üzerinde hiçbir kontrolünüz bulunmaz. İşletim sistemi veya donanımla ilgili bir sorun veya kesinti olursa, yazılımınız etkilenecektir.
PaaS’ı Kimler Kullanır?
İşletmelere, özelleştirebilecekleri bulut bilişim çerçevesi sağlayan PaaS çözümleri, çoğunlukla kendi benzersiz yazılımlarını oluşturmak ve bir dereceye kadar yönetmek isteyen yazılımcılar ve işletmeler tarafından kullanılır.
İşletmeler Neden PaaS Kullanmalıdır?
Geleneksel çözümlerde, işletmeler BT varlıklarını satın alır ve bunları kurum içi bir veri merkezinde ya da sunucu odasında tutar. PaaS sağlayıcıları ise kendilerine ait BT varlıklarını müşterilerin kullanmalarına izin vererek ve bakımını üstlenerek işletmelerin omuzlarındaki yükü hafifletir.
- Uygun maliyet ve işlevsellik: PaaS, yerinde altyapı ihtiyacını ortadan kaldırarak uygun maliyetli çözümlerle uygulamaların kolaylıkla oluşturulması, test edilmesi, devreye alınması, çalıştırılması, güncellenmesi ve ölçeklendirilmesini sağlar.
- Geliştirme kolaylığı: İşletmeler uygulama oluşturma, test etme ve devreye alma işlemlerini PaaS sayesinde hızlandırabilir.
- Risksiz test: PaaS, işletmelerin uygulamalarını büyük finansal yatırımlara veya yedek altyapı bileşenlerine gerek kalmadan; yeni işletim sistemleri, diller ve diğer kaynaklarla kolaylıkla test edebilmeleri için güncel kaynaklara erişim sağlar.
- İşbirliği: Müşteriler ve çalışanlar paylaşılan bir yazılım geliştirme ortamına PaaS sayesinde kolaylıkla erişebilir.
- Kolay ölçeklenebilirlik: İşletmeler, ihtiyaç duyduklarında kaynaklarını ve kapasitelerini büyütebilir.
- Asgari Sorumluluk: PaaS sağlayıcısı, altyapı bileşenlerinin tümünün bakımından ve yazılım yükseltmelerinden sorumludur.
PaaS Ne Zaman Kullanılır?
Ekibinizde ortak bir proje üzerinde çalışan birden fazla geliştiriciniz varsa, PaaS, işbirliği yapmak ve iş akışını kolaylaştırmak için ideal çözüm olabilir.
Yerleşik çerçeveler ve çeşitli programlama dillerine erişim (Python, Java) ile PaaS; Nesnelerin İnterneti (IoT), API geliştirme gibi alanlar için popülerdir.
PaaS Kullanım Örnekleri
- Heroku: Tüketiciye yönelik üst düzey uygulamalar geliştirmenize yardımcı olabilecek bağımsız bir PaaS aracıdır. Heroku uygulamaları, etkili kullanıcı deneyimi açısından popülerdir.
- Microsoft Azure: Çeşitli çerçeveleri, araçları ve dilleri destekleyen Microsoft Azure ile etkileyici web uygulamaları geliştirebilirsiniz.
- Google App Engine: Sunucusuz bir mimariye sahip yüksek düzeyde ölçeklenebilir bir PaaS aracıdır. Bulut tabanlı veri merkezleri, herkesin aşamalı olarak web uygulamaları oluşturmasına ve barındırmasına yardımcı olur.
- AWS Lambda: AWS Lambda, sayısız kod çalıştırmanıza izin veren sunucusuz bir mimariye sahiptir ve bu Paas ürünü; micro-service mimarisini kolaylıkla işleyebilir.
PaaS vs. IaaS Arasındaki Farklar
IaaS (Infrastructure as a Service), “hizmet olarak altyapı” anlamına gelir, sanallaştırmayı kullanarak internet üzerinden işletmelere sunucular, veri depolama, ağ çözümleri, işletim sistemleri gibi altyapı tabanlı teknolojiler sunar. PaaS, IaaS’ın küçültülmüş bir formu diyebileceğimiz bir bulut platformudur, PaaS’ta birincil kullanıcı, uygulama oluşturan geliştiriciler veya şirketlerdir. PaaS ve IaaS’ın işlevleri bazı durumlarda örtüşse de birbirlerinden oldukça farklıdırlar.
- Eksiksiz bir BT altyapısı kiralamanıza olanak tanıyan IaaS’ta hizmet sağlayıcı donanım, yazılım ve ağ altyapısı öğelerini yönetir ve bakımı üstlenir. IaaS çözümlerini benimseyen işletmeler, bulut hizmetlerini dilerse kendileri yönetebilir veya sağlayıcılarla birlikte çalışabilir.
- Tüm bulut çözümleri bir dereceye kadar ölçeklenebilir, ancak PaaS seçenekleri bu konuda IaaS çözümlerinden daha az esnektir. Bu da ufukta büyük çaplı büyüme öngörenler için PaaS’ın kullanımını zorlaştırabilir.
- IaaS, verilerine, fiziksel kaynaklarına hakim olmak isteyen kuruluşlar açısından popülerdir ancak projeye göre değişmekle birlikte bakımı karmaşık olabilir veya çok fazla yönetim görevi içerebilir.
- Ürün özellikleri oluşturmaya odaklanan geliştiriciler ve uygulamalar için önerilen PaaS, IaaS’den daha ucuzdur.
- Herhangi bir altyapı kurmanıza gerek kalmadan PaaS’ı hemen kullanmaya başlayabilirsiniz.
- IaaS genellikle hosting sağlayıcıları tarafından sunulur. Kısıtlı bütçelere sahip küçük ve orta ölçekli işletmeler için IaaS en iyi seçimdir. Yüksek ölçeklenebilirliği nedeniyle hızlı büyüyen işletmeler için de oldukça uygundur. Şirketiniz için bir web sitesi oluşturmayı planlıyorsanız, web sitesini ve ilgili uygulamaları barındırmak için IaaS’ı, kurumsal ihtiyaçlarınıza göre özelleştirilmiş bir yazılım geliştirmek istiyorsanız, PaaS’ı tercih etmeniz önerilir.
Özet
Uygulamaların geliştirilmesi, test edilmesi ve devreye alınmasıyla ilgili çeşitli hizmetler sunan PaaS, sağlayıcı tarafından yürütülen altyapı sayesinde kod yazmayı basitleştirdiğinden genellikle yazılım geliştirme amacıyla kullanılır.
Mevcut bir bulut sistemi içinde kendi yazılımlarını oluşturmak isteyen işletmeler ve yazılımcılar Paas Nedir? sorusuyla, donanımı, sanallaştırma katmanını ve işletim sistemini yönetmek zorunda kalmadan kullanıma hazır bir geliştirme platformuna kavuşabilir.
