SSD Nedir?

Kullandığımız teknolojik cihazların gittikçe küçülmesine rağmen büyük miktarlarda dosya, medya ve uygulama barındırmayı başarmaları; güçlü veri depolama teknolojilerine dayanıyor. Bu nedenle, SSD Nedir? sorusunu geleneksel sabit disklere göre büyük bir performans sıçramasını temsil eden buluş şeklinde yanıtlamak abartı olmayacaktır.

Tüm bilgisayarların işletim sistemini, uygulamaları ve kullanıcıların cihazda depolaması gereken çeşitli dosyaları saklamak için bir sabit sürücüye ihtiyacı vardır. Burada karşımıza iki ana depolama seçeneği çıkar: SSD (Solid-state Drives) ve HDD (Hard Disk Drives).

Sabit disk olarak da adlandırılan HDD (sabit disk sürücüsü), dönen manyetik diskler üzerinde bilgi depolayan bir veri depolama cihazıdır. Bilgisayarların ilk günlerinden beri kullanılan veri depolama seçeneği olan HDD’ler, SSD teknolojisinin gelişmesi ve eskiye nazaran daha uygun fiyatlı hale gelmesiyle, popülaritesini kaybetmeye başlamıştır. Bununla birlikte, bazı kullanım alanlarını için hala iyi bir seçenek olduğunu da ekleyelim.

Katı hal sürücüsü anlamına gelen SSD, bellekteki bilgilere yüksek hızda erişmeyi sağlayan bir depolama ortamıdır.

Yıllarca süren geliştirmeler sonrasında, SSD’ler HDD’lerden çok daha az arızalanacak ve ömürleri boyunca hızlarını koruyacak şekilde tasarlanmışlardır. Uygun fiyatlı olmalarına rağmen hataya eğilimli ve daha yavaş kalan geleneksel depolama teknolojilerine göre, SSD’ler hızlarıyla ön plana çıkar.

Bilgisayarların, sunucuların, mobil telefonların hızı günlük yaşamınızda fark edilebilir etkilere sahiptir. SSD’lerin hızlı olmaları; bu etkilere kolaylık ve verimlilik katan gizli güçtür.

SSD – HDD Karşılaştırması

Teknoloji meraklıları için, Katı Hal Sürücüsü denen SSD’ler ile Sabit Disk Sürücüsü denen HDD’lerin nasıl çalıştıkları ve her birinin göreceli faydaları arasındaki farkı anlamak değerli olabilir:

• SSD’nin güç tüketimi genellike yaklaşık 2-3 watt, HDD’ninki 6-7 watt’tır.
• SSD’ler HDD’den daha pahalıdır: SSD’nin gigabayt başına 0,20 Dolar olan maliyeti, HDD’de için gigabayt başına 0,03 Dolar’dır.
• İşletim sistemi önyükleme süresi için SSD, HDD’den çok daha hızlıdır.
• SSD’de mekanik motor ve fan yoktur: HDD’ninki gibi disk eğrilmeleri nedeniyle çok fazla gürültü yaratabilecek hareketli parçası olmadığından; SSD’nin gürültüsü 0 db’dir.
• HDD; dönen disk plakaları nedeniyle bir miktar titreşim oluşturabilen hareketli parçalara sahiptir, hareketli parçası olmadığı için SSD’de titreşim yoktur.
• Tipik bir HDD yalnızca 5 ila 55 santigrat derece aralığında çalışabilir ancak SSD’lerin çoğu -10 ila 70 santigrat derece arasında çalışabilir.
• Arıza oranı bakımından SSD’ler daha kararlıdır. SSD’lerin arıza arasındaki ortalama süresi yaklaşık 2.0 milyon saattir, HDD arızaları arasındaki ortalama süre 1.5 milyon saattir.
• Hem SSD hem de HDD, bazı modellerde güvenlik özelliği olarak disk şifrelemesi sağlayabilir.
• Daha düşük maliyete sahip olsa da HDD’ler; kısa sürede değiştirmek zorunda kalmak veya tamir ettirmek gibi ekstra maliyetler çıkarabilir.
• SSD’nin performans ve gürültü sorunlarına neden olacak herhangi bir parçalanma olasılığı yoktur.
• Sıcaklık dalgalanmaları gibi herhangi bir fiziksel olay SSD’leri HDD’lerle aynı derecede etkilemez.
• Birçok SSD düşük güç tüketimi nedeniyle HDD’den çok daha az ısı üretir. Bu da özellikle aşırı ısınmaya eğilimli dizüstü bilgisayarlarda elektrik kullanımında azalmaya neden olur.
• Geleneksel sabit diskle karşılaştırıldığında SSD’ler daha hafiftir.
• SSD ile tipik bir yedekleme 6 saatte, HDD ile 20-24 saatte tamamlanabilir.

SSD’nin Bölümleri

SSD’ler; kontrol birimi, depolama birimi, isteğe bağlı bir önbellek (veya arabellek) birimi ve bir arabirim (interface)’den oluşur:

• Kontrol birimi /Ana kontrol çipi; veri biriminin bilgisayara aktarılabilmesi için depolama biriminin arabirime bağlanmasını sağlar. Ayrıca SSD içindeki veri okuma-yazma, aşınma seviyelendirme (WL), hatalı blok yönetimi, çöp toplama (GC), hata kontrolü ve düzeltme (ECC) gibi çeşitli talimatların yerine getirilmesinden de sorumludur.

Ana kontrol çipinin kalitesi; gerçek kullanıcı deneyimini ve SSD ömrünü doğrudan belirler.

• Depolama Birimi (Bellek Çipi); genel olarak, iki türe sahiptir: NAND flash ve DRAM. NAND flash’ta, elektrik kesintisinden sonra veriler kaydedilebilir. Düşük güç tüketimi, düşük fiyat ve iyi performans gibi avantajları nedeniyle SSD’lerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
  
  SSD’leri çok hızlı yapan; NAND flash hücreleri ve bu NAND hücrelere erişmek, okumak, yazmak için SSD’lerin elektrik sinyalleri kullanmasıdır. Fiziksel aktivite söz konusu değildir. NAND teknolojisine sahip SSD’ler daha az yer kaplayarak daha yüksek depolama boyutları da sağlayabilir.
  
  NAND flash çipi, SLC (tek seviyeli hücre), MLC (çok seviyeli hücre), TLC (üç seviyeli hücre) ve QLC (dört seviyeli hücre) şeklinde gruplandırılabilir.
  
  Dinamik rasgele erişimli belleğin kısaltması olan DRAM; NAND flash çipinden daha yüksek okuma ve yazma hızına sahiptir. Ancak, kapatıldıktan sonra DRAM veri kaybeder.
  

Zaman içindeki teknolojik ilerlemelerle SSD’ler, daha fazla bellek hücresi ile daha fazla NAND çipini tutabilmiş, bu da maliyeti düşürürken güç ve depolama kapasitesini artırmıştır.

• Arabirim / Arayüz; sabit disk ile bilgisayar arasındaki bağlantı hızını belirler. Genel olarak, SSD, ortak sabit diskle aynı arabirim spesifikasyonuna sahiptir. Örneğin, SATA, mSATA, M.2 ve U.2 gibi arayüzlere sahip olabilir. Bu arayüzler AHCI protokolünü destekler. Bununla birlikte, SSD’nin yalnızca NVMe protokolünü, yani PCIe‘yi destekleyen bir arayüzü de vardır. M.2 ve U.2 arayüzleri; NVMe arayüzünü de destekleyebilir. Yalnızca NVMe protokolünü destekleyen arabirimler SSD’lerin en büyük avantajına sahiptir; hız!

Türkiye’nin lider hosting ve sunucu firması Turhost’un %100 NVME server (sunucu) donanımları ile web sitenizi hızlandırmak çok kolay!

SSD’lerin Kullanım Alanları

• Şirketler SSD’yi performans açısından kritik uygulamalarda kullanır. Veri analizine dayalı işlerde, erişim süreleri ve dosya aktarım hızları kritik olduğundan SSD’ler güven verir.
• Yüksek performanslı sistemler gerektiren oyunlar ve oyun konsolları içinde SSD’ler kritik öneme sahiptir çünkü birçok oyuncu, 5-10 ms’lik fark için bile oyunları daha hızlı çalıştırabilen, veri erişim hızı yüksek sistemleri tercih eder.
• Akıllı telefon sektöründeki; küçük boyutlu, hızlı bellek ihtiyacı en iyi SSD’ler tarafından karşılanır. SSD’nin fiziksel bir hareketi olmadığından, erişim, okuma ve yazma işlemleri için çok az güç tüketir ve bu da güç kısıtlaması olan mobil cihazlar için mükemmel bir seçimdir.
• SSD’ler, hızları nedeniyle sunucuların yanıt süresini iyileştirir. Hız, web siteleri için gittikçe önemi artan bir kriter olduğundan, SSD’lerin en önemli kullanım alanlarından biri kesinlikle sunuculardır. Kurumsal sunucuların üzerinde çalışan uygulamalar için gereken performansı SSD’ler; SCSI, RAID gibi karmaşık depolama mimarisi olmadan sağlar.
• HDD; tüm verileri diskte tuttuğundan, verilerin toplanması daha uzun sürer, ancak SSD’de dosyalar daha kısa sürede işlenir. Bu nedenle, SSD genellikle Windows ve uyumlu yazılımlarda kullanılır. Ayrıca, SSD fotoğraf düzenleme, 3D render, video düzenleme için de verimlidir.
• Daha az yer gereksinimi, düşük güç tüketimi ve yüksek hız, SSD’leri akıllı giyilebilir araçlar için de vazgeçilmez hale getirmiştir.
• Yedekleme ve depolama amacıyla kullanılan harici diskler de SSD kullanır. HDD’li harici disklere göre daha küçük, daha hafif ve daha pahalı olabilirler.

Web sitenizin hızının neden önemli olduğunu ve nasıl ölçüleceğini, sitenizi hızlandırmak için nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatan Site Hızı Nedir? adlı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Özet

HDD’lerin arkasındaki teknoloji; bilgisayarınızın daha geç açılması, dosya ve medyaların daha geç yüklenmesi ve hosting açısından, sunucunun yanıt verme süresi daha geç olacağı için, web sitenizin yavaş yüklenen sayfalara sahip olmasını etkiler. Beklemeye ayırdığınız tüm bu zamanlar gününüzü ve çalışmalarınızın verimli olmasını engelleyebilir.

Bu nedenle SSD nedir? sorusunu; ‘yüksek performanslı masaüstü bilgisayarlar, laptoplar ve sunucular için en verimli depolama teknolojisi’ şeklinde yanıtlayabiliriz.